Recensies | Chris Vanlangendonck

EEN PUINHOOP AAN LIEFDE
Wat zit er achter het onbehouwen gedrag van Maurits, het hoofdpersonage in Roedeldrift van debutant Chris Vanlangendonck? Het antwoord is complex en confronterend.
(…)
De vragen die debutant Chris Vanlangendonck boeien zijn: hoe worden we wie we zijn en hoe bepalen opvoeding en familiebanden ons gedrag? Roedeldrift is daar onmiskenbaar een verkenning van. Vanlangendonck schrijft confronterend en haast meedogenloos over mensen die liefde zouden willen geven maar die zelf gemist hebben.

Het is bijzonder lang geleden dat ik nog zo een goed boek heb gelezen. Niet te vatten dat dit een debuutroman is. De auteur beschrijft messcherp en haarfijn haar hoofdpersonage Maurits, die vol littekens en kwetsuren aan zijn volwassen leven begint. De trauma’s uit het verleden trekken diepe sporen waarin Maurits gevangen zit en waardoor hij haast kansloos, en onwetend over zijn handicap, in de maatschappij staat. Het boek is obligaat voor magistraten en advocaten omdat oordelen over iemand anders wellicht het moeilijkste is wat er bestaat. De auteur oordeelt zelf niet maar opent de noodzakelijke discussie over de vrije wil en dwingt de lezer om de achtergrond te kennen van een dader. Dit alles in een stilistisch hoogstaande en beklijvende taal.

Een superknap debuut! Maurits is de hoofdpersoon waar alles om draait. Hij is autoritair en behandelt zijn vrouw als een slaaf. Zijn dochter daarentegen is alles voor hem en op een ziekelijke manier zorgt hij er voor dat er niets tussen hen beide komt. Dat gaat natuurlijk een keer mis want Louise wordt zelfstandig en verliefd. Heeft ze eigenlijk wel door wat voor verstikkende liefde haar vader voor haar had en heeft? Je wilt het haar als lezer toeschreeuwen. Maar ze hoort het niet. Nog niet.

Met beheersing en gevoel voor evenwicht geschreven. Nergens is er overdaad, zelfs wanneer het verhaal zich tussen twee uitersten bevindt, behoudt de auteur het evenwicht en sereniteit. Een formidabel debuut

Aan de hand van gedetailleerd feitenrelaas en rake typeringen van de hoofdpersonages geeft de auteur een inkijk doorheen verschillende generaties van een dysfunctioneel gezin. Opvallend en droef is het, te moeten vaststellen dat ook pedagogische armoede, zich over generaties heen uitstrekt. Een mix van frustraties, machtsmisbruik, geweld en manipulatie vermomd als ’liefde’ loopt als een rode draad door het verhaal. Met een juiste balans tussen afstand en empathie laat de auteur de lezer inzien hoe ervaringen uit de kindertijd zeer lang blijven doorwerken en hoe destructieve patronen zich blijven herhalen. En hoe een schrijnend tekort aan warmte en liefde van ouders zich manifesteert en compenseert in een ontoelaatbaar grote “liefde” (of is het bezetenheid?) voor de zus en later ook als ‘daddy’ voor de dochter. Als de cirkel niet doorbroken wordt, blijft de familiewonde etteren. De kilte druipt bij momenten van de pagina’s…

Ik voelde meteen weerzin en toch ook begrip voor Maurits. Je kruipt in zijn huid en hij kruipt onder je vel – zoiets. De auteur weet mij als lezer vast te houden. Ik besefte bij elke letter, ieder woord en alle bladzijden die ik omsloeg dat ik hier zelf zoveel in (h)erken. Zowel de tijdslijn die erin naar voor komt, als de lijn (of net de kromme…) van deze familie. Vanuit verhalen die mijn (groot)ouders me vertelden, vanuit verhalen die kinderen & jongeren dagelijks aan Awel vertellen, vanuit geschiedenis en ervaring. Ik vind het knap en ben onder de indruk. Awel is het luisterend oor voor velen. Dat Roedeldrift voor het lezend oog van velen mag gezien worden.

Het is een knap werk, waarin een heel reëel problematisch fenomeen op schitterende manier tot een roman verwerkt is.

De auteur bespeelt de gevoelens van de lezer die eerst afgrijzen, dan begrip en daarna zelfs medelijden voor het hoofdpersonage Maurits voelt. Na de verrassende epiloog blijf je verweesd achter. Het is een sterke roman en een beklijvend, meeslepend debuut.

Helder en met spanning geschreven, met sterke nadruk op de gedachtegang van Maurits en hoe deze de wereld om hem heen beïnvloedt.